نوربخش, ماندانا, ملک لو, داود. (1393). بازنماییِ دین در کتاب‌های آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان. پژوهش نامۀ آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان, 3(شماره سه - پیاپی 8), 93-116.
ماندانا نوربخش; داود ملک لو. "بازنماییِ دین در کتاب‌های آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان". پژوهش نامۀ آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان, 3, شماره سه - پیاپی 8, 1393, 93-116.
نوربخش, ماندانا, ملک لو, داود. (1393). 'بازنماییِ دین در کتاب‌های آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان', پژوهش نامۀ آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان, 3(شماره سه - پیاپی 8), pp. 93-116.
نوربخش, ماندانا, ملک لو, داود. بازنماییِ دین در کتاب‌های آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان. پژوهش نامۀ آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان, 1393; 3(شماره سه - پیاپی 8): 93-116.
بازنماییِ دین در کتاب‌های آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان
2کارشناس ارشد آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان
تاریخ دریافت: 14 تیر 1394،
تاریخ پذیرش: 14 تیر 1394
چکیده
از آن‌جا که دین در جامعه‌ی ایران به‌عنوان بخشی مهم از فرهنگ ایرانی به شمار می‌رود و تعداد زیادی از فارسی‌آموزانِ غیرایرانی نیز زبان فارسی را جهت ادامه‌ی تحصیل در رشته‌هایِ دینی می‌آموزند، پژوهش حاضر به بررسی نحوه‌ی بازنمایی و ارائه‌ی عناصر دین به فارسی‌آموزان در چهار کتاب آموزش فارسی به غیرفارسی‌زبانان در سطح پیشرفته می‌پردازد. این کتاب‌ها عبارتند از جلد هفتم کتاب آموزش فارسیِ جامعه‌المصطفی، جلد ششم کتاب آموزش فارسیِ جامعه‌الزهرا، جلد چهارم کتاب آموزش زبان فارسی (آزفا) و جلد چهارم مجموعه‌ی آموزش فارسی (تاریخ فرهنگ و تمدن ایران) تألیف صفارمقدم. به منظور انجام پژوهش، گفتمان دینی در این کتاب‌ها در سه حوزه‌ی «اسلام»، «سایر ادیان» و «گفتمان دینیِ» بی‌نشان طبقه‌بندی شده است. سپس نحوه‌ی بازنمایی هر گفتمان از طریق فرایندهای «فرانقش اندیشگانی» (طرح شده از سوی هَلیدی)، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج، حاکی از غالب بودنِ «گفتمان دینیِ اسلامی» در کتاب‌های جامعه‌المصطفی و جامعه‌الزهرا، «گفتمان دینیِ سایر ادیان» در کتاب آزفا و «برابری سه گفتمان دینیِ بی‌نشان، اسلامی و سایر ادیان» در کتاب صفارمقدم است. در کتاب‌های مورد بحث، گفتمانِ اسلامی بیشتر با «فرایندِ مادی» بازنمایی شده که نشانگر معرفیِ اسلام به‌عنوان بخشی عملی، واقعی و پویا از زندگی و فرهنگ مردم ایران است. در گفتمان دینیِ بی‌نشان و گفتمانِ سایر ادیان، فرایند غالب، «فرایند رابطه‌ای» است که حاکی از شناساندن سایر ادیان و شناساندن دین به فارسی‌آموزان است. کتاب‌های جامعه‌المصطفی و جامعه‌الزهرا با اهداف دینی تألیف شده‌اند و گفتمان دینیِ این دو به لحاظ بسامد، ترتیب و پراکندگی فرایندها به یکدیگر شباهت دارد. گفتمان دینیِ اسلامی در کتاب صفارمقدم و کتاب آزفا، حاکی از تأکید نویسندگان بر جایگاه ایرانیان در دین اسلام و تأثیر آنان بر شکوفاییِ اسلام است.
Religion Representation in Textbooks for Teaching Persian to Non-Iranian Language Learners
نویسندگان [English]
Mandana Nurbakhsh1؛ Davud Maleklu2
چکیده [English]
Taking into account the importance of religion as an important part of the Iranian culture as well as Persian learners’ tendency towards religious studies, the present research aims to examine the extent to which religion is represented in selected textbooks of teaching Persian language to other languages speakers. Those textbooks included "Teaching Persian" in Al-Mustafa university (Vol. 7), "Teaching Persin" in Al-Zahra university (vol. 6), AZFA (Vol. 4), and the "History of Iranian Culture and Civilization" written by Saffar Moghaddam (Vol. 4). The religious discourses of selected samples were classified in three semantic fields of "Islamic" "other religions" and "neutral" discourses. Subsequently, the representation of each discourse was examined based on Halliday’s Systemic Functional Grammar (SFG). The findings showed that Islamic religious discourse was dominant in Al-Mustafa and Al-Zahra books, while the other religions discourse was dominant in AZFA; however, the equality of three semantic fields in Saffar Moghaddam’s book was reported. The representation of Islamic discourse through material process indicated that Islam has been portrayed as a practical part of the Iranian lifestyle. The relational process was dominant in the neutral and other religions discourses which indicate attempts to introduce other religions to Persian language learners. The Islamic discourse in Al-Mustafa and Al-Zahra books was identical in terms of the frequency, order, and distribution of processes. The Islamic discourse in AZFA and Saffar Moghaddam textbooks shows the Iranians position in Islam and the crucial role they played in Islam’s progress.
ثمره، ی. (1372). آموزش زبان فارسی (آزفا) (جلد 4). تهران. انتشارات بین‌المللی الهدی.
دبیرمقدم،م. (1384). زبان‌شناسی نوین: دستاوردها و افق‌ها.مجموعه مقالات نخستین همایش زبان‌شناسی و آموزش زبان (گرایش‌های نوین در زبان‌شناسی و آموزش زبان) (جلد اول). تهران: انتشارات سمت.
رسولی موسوی، س. ف. (1387). آموزش زبان فارسی (جلد 6). قم: انتشارات جامعه‌الزهرا.
صفارمقدم، ا. (1382). زبان فارسی (تاریخ فرهنگ و تمدن ایران، (جلد 4). تهران: انتشارات شورای گسترش زبان و ادبیات فارسی.
فردی، ا. و زهرایی، ا. (1387). آموزش فارسی به فارسی (جلد 7). قم: انتشارات جامعه‌المصطفی.
فرکلاف،ن. (1379). تحلیل انتقادی گفتمان. ترجمه‌ی گروه مترجمان. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.
مهاجر،م.ونبوی، م. (1376). به سویِ زبان‌شناسیِ شعر؛ رهیافتی نقش‌گرا. تهران: نشر مرکز.
Butler, C. S. (2004). Functionalist theories of language. In K. Brown (Ed.), The Encyclopedia of Language and Linguistics (2nd edition) (Vol. 4: 697-704). Oxford: Elsevier.
Fowler, R. (1994). Language in the News: Discourse and Ideology in the Press. USA & Canada: Routledge.
Halliday, M. A. K. & C. Matthiessen. (2004). An Introduction to Functional Grammar (3rd edition). London: Arnold.
Halliday, M. A. K. & R. Hassan. (1985). Cohesion in English. London: Longman.
Halliday, M. A. K. (1994). An Introduction to Functional Grammar (2nd edition). London: Arnold.
ابتدای صفحه