تاثیر به کارگیری نقشه مفهومی بر تقویت مهارت خواندن فارسی آموزان خارجی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان شناسی همگانی- دانشگاه فردوسی مشهد

2 گروه زبان شناسی دانشگاه فردوسی مشهد

3 گروه زبان شناسی دانشگاه علامه طباطبایی (ره)

4 گروه زبان شناسی دانشگاه تهران

چکیده

در این پژوهش به دنبال آن هستیم که اثر بخشی نقشه­های مفهومی در درک مطلب نسبت به روش سنتی (آموزش مهارت خواندن بدون ارائه‌ی نقشه‌ی مفهومی) را مورد مقایسه قرار دهیم و نیز شیوه­های مختلف استفاده از نقشه­های مفهومی از قبیل ارائه‌ی نقشه‌ی مفهومی توسط معلم در مقابل ترسیم نقشه‌ی مفهومی توسط زبان‌آموزان را به صورت گروهی و انفرادی با یکدیگر مقایسه کنیم؛ بدین منظور 126نفر از زبان‌آموزان مرکز آموزش زبان فارسی دانشگاه بین‏المللی امام خمینی (ره) قزوین و کالج بین الملل دانشگاه علوم پزشکی تهران، پس از اجرای پیش‌آزمون انتخاب شدند، در چهار گروه آزمایش (گروهی، انفرادی، نقشه آماده شده توسط معلم، کشیدن نقشه توسط زبان‌آموزان) و دو گروه کنترل (گروهی و انفرادی) به مدت ده جلسه تحت آموزش قرار گرفتند. گروه آزمایش تحت تدریس روش مبتنی بر نقشه‌ی مفهومی و گروه کنترل در همان مدت به روش سنتی مطالب آموزشی یکسان را آموزش دیدند. پس از آموزش به وسیله­ی پس‌آزمون، مهارت درک خواندن زبان‌آموزان ارزیابی شد. این پس‌آزمون با هدف سنجش تأثیر نقشه‌ی مفهومی بر تقویت مهارت خواندن برگزار شد و نتایج با استفاده از روش­های آمار توصیفی و آزمون‌های آماری مناسب (لوین، تحلیل واریانس یک راهه و آزمون تعقیبی شفه) مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج به دست آمده از تجزیه و تحلیل داده­ها نشان داد که بین میانگین­ عملکرد گروه آزمایش با گروه کنترل تفاوت معناداری وجود دارد؛ بنابراین می­توان نتیجه گرفت که آموزش مبتنی بر راهبرد نقشه‌ی مفهومی نقش پررنگ و تأثیر بسزایی در تقویت مهارت خواندن دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effectiveness of conceptual mapping instruction in improving reading skills of Persian language learners

نویسندگان [English]

  • Zahrasasat Hoseini 1
  • Mohammad Reza Pahlavannezhad 2
  • Reza Morad Sahraee 3
  • Ali Afkhami 4
چکیده [English]

The present research seeks the notion of the effectiveness of conceptual mapping instruction in reading comprehension skill comparing to the traditional instructions (e.g. teaching reading skills without using conceptual maps).  Moreover, the various ways of using these conceptual maps are compared; there is a comparison between teacher-made conceptual maps and students-made conceptual maps individually or in the groups.  By considering the issue, 126 Persian language learners were studied.  These learners were learning Persian in International Imam Khomeini University (IKIU) and Tehran University of Medical Sciences.  They were chosen after a pretest and they were categorized in four experimental groups (student activities were considered individually, or in groups, and the teacher made maps, and the students made maps were regarded), and two control groups (students in groups or individually). The experimental and the control groups were taught during 10 sessions.  It is necessary to mention that those students learned the same materials during those sessions.  But the teacher applied conceptual maps for experimental groups, while she used traditional instructions for control groups.  Then, the learners' reading comprehension skills were evaluated by a post-test. The post-test was held to measure the effectiveness of conceptual mapping in improving reading skills.  And the results were compared by using descriptive statistical methods and appropriate statistical tests (Levin, ANOVA and Scheffe post hoc test).  The results of data analysis showed that there is a significant difference between the mean performance of the experimental group and the control groups. So it can be concluded that teaching based on conceptual mapping has a noteworthy role and impact on improving reading skills

کلیدواژه‌ها [English]

  • conceptual map
  • improving reading comprehension skill
  • learning individually
  • learning in group

مراجع

اصغرپور،م. (1388). رابطه­ی ویژگی­های فارسی‌آموز و درک خواندن.پایان­نامه­ی کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبائی.
تقیان، آ. (1386) . بررسی تأثیر راهبردهای شناختی و فراشناختی برمیزان درک مطلب خواندن غیر فارسی‌زبانان بر پایه­ی جنسیت و سطح زبانی. پایان­نامه­ی کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبائی.
راستگار، ص. (1388). اشتراکات فرهنگی و تأثیر آن­ها در درک خواندن و واژگان فارسی چینی زبانان. پایان­نامه­ی کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبائی.

رامبد راد، ن. (1392). بررسی مشکلات خواندن غیر فارسی‌ زبانان سطح متوسط و ارائه راهکارهایی برای رفع آن. پایان­نامه­ی کارشناسی ارشد. دانشگاه فردوسی مشهد.

صدیقی‏فر، ز. (1394). بررسی تأثیر مطالعه به کمک نقشه­ی مفهومی متن بر درک مطلب فارسی­آموزان خارجی، سومین همایش ملی زبان‌شناسی و آموزش زبان فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد.
ضیاءحسینی، م.( 1385). روش تدریس زبان خارجی/ دوم، تهران: انتشارات رهنما.
عبداللهی پارسا، ط.(1391) خواندن و درک مطلب در آموزش زبان فارسی به غیرفارسی­زبانان رشته‌ی علوم اسلامی با تمرکز بر رویکرد تکلیف­محور در سطح متوسطه به بالا، پایان­نامه­ی کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.
عسگری، ع. (1385). بررسی میزان درک مطلب خواندن دانش آموزان پایه­ی سوم ابتدایی در مناطق کرد زبان کرمانشاه و مقایسه­ی آن با گروه مشابه در تهران. پایان نامه­ی­کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.
مهاجر، ح. (1388). ارتباط میان درک مطلب خواندن و نوع شخصیت و جنسیت.پایان­نامه­ی کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبائی.
مصرآبادی، ج. حسینی نسب، د، فتحی آذر، ا و مقدم، م. (1388). تأثیر ساخت و ارائه نقشه­ی مفهومی و سبک یادگیری بر یادداری، درک و حل مسئله در زیست­شناسی. نشریه مطالعات تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، سال 3، شماره 10، صص: 162- 141.
میدانی، ف. (1389). آموزش تکلیف‌محور زبان فارسی با تمرکز بر مهارت خواندن، پایان­نامه­ی کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبائی.
نفیسی، ز و نوروزی خیابانی، م. (1390) ارتقای سطح مهارت خواندن و درک مفاهیم در دانشجویان زبان انگلیسی به­عنوان زبان بیگانه از طریق ارزش­یابی کارپوشه به­صورت ترسیم نمودارهای مفهومی، فصلنامه زبان پژوهشی دانشگاه الزهرا (س)، سال دوم، شماره 4، بهار و تابستان 1390، صص: 127- 147
هاشمی، ف. (1379).تهیه متون فرهنگی (خواندن) برای سطح متوسط زبان‌آموزان غیرفارسی­زبان، پایان­نامه­ی کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبائی.
Chamot, A. U. (2005). Language learning strategy instruction: Current issues and research. Annual review of applied linguistics, 25, 112-130.
Chularut, P., & DE Backer, T. K. (2004). The influence of concept mapping on achievement, self-regulation, and self-efficacy in students of English as a second language. Contemporary Educational Psychology, 29(3), 248-263.
Cohen, A. D., & Dörnyei, Z. (2002). Focus on the language learner: Motivation, styles, and strategies. An introduction to applied linguistics, 170-190.
Delmastro, A. L. (2003). Using concept mapping in the development of reading skills in L2. Encuentro Educational .10 (3).
Dias, R.(2010). Concept map: A stragy for enhancing reading comprehension in English Asl2, Concept Maps: Making Learning Meaningful Proc. of Fourth Int. Conference on Concept Mapping Viña del Mar, Chile.
Edmondson, K. M. (2000). Assessing science understanding through concept maps. Assessing science understanding: A human constructivist view, 15-40.
Freeman, L. A., & Jessup, L. M. (2004). The power and benefits of concept mapping: measuring use, usefulness, ease of use, and satisfaction. International Journal of Science Education, 26(2), 151-169.
Fraser, K., & Edwards, J. (1985). The effects of training in concept mapping on student achievement in traditional classroom tests. Research in Science Education, 15(1), 158-165.
Hilbert, T. S., & Renkl, A. (2008). Concept mapping as a follow-up strategy to learning from texts: what characterizes good and poor mappers? Instructional Science, 36(1), 53-73.
Jackson, J., Harper, K., Ruzic, R., and O’Connell, K. (2001).Concept Maps Summary Source Data.
Khajavi, Y., & Abbasian, R. (2013). Improving EFL students' self-regulation in reading English using a cognitive tool. Journal of Language and Linguistic Studies, 9(1), 206-222.
Kinchin, I. M. (2006). Concept mapping, PowerPoint, and a pedagogy of access. Journal of Biological Education, 40(2), 79-83.
Laight, D. W. (2004). Attitudes to concept maps as a teaching/learning activity in undergraduate health professional education: influence of preferred learning style. Medical Teacher, 26(3), 229-233.
Nunan, D. (2004). Task-Based Language Teaching: A Comprehensively: Rrevised Edition of Teaching Tasks for the Communicative Classroom. Cambridge: Cambridge University Press.
Nabizadeh, F.(2012) A comparison of the effect of learner constructed, fill in the Map Concept Map Techniques and Summarizing Strategy on Iranian Pre- university students' reading comprehension, (Un published M.A Thesis) department of Linguistics & foreign languages, Payame Noor University, Tehran.
Novak, J. D., & Cañas, A. J. (2008). The theory underlying concept maps and how to construct and use them.
Novak, J. D. (2010). Learning, creating, and using knowledge: Concept maps as facilitative tools in schools and corporations. Routledge
Oxford, R. L. (Ed.). (2003). Language learning styles and strategies. Mouton de Gruyter.
Peterson, A. R., & Snyder, P. J. (1998, August). Using Mind Maps To Teach Social Problems Analysis. Paper presented at the Annual Meeting of the Society for the Study of Social Problems (48th, San Francisco, CA, August 20-22, 1998).
Pourmohammadi, A. (2007). The effects Of concept mapping in reading achievement and self-regulation Of Iranian EFL students, (Un published M.A Thesis) .Department of Foreign languages and History, Az-Zara University.
Roe, B. D., Smith S. H. , & Burns. P. C. (2005). “Teaching reading in today’s elementary schools” (9th Ed.). NY: Houghton Mifflin Company.
Salehi, A. D., Jahandar, S., & Khodabandehlou, M. (2013). The impact of concept mapping on EFL student's reading comprehension. Indian Journal of Fundamental and Applied Life Sciences, 3(3), 241-250.
Tumen, S., & Taspinar, M. (2007, May). The effect of concept map on student achievement in language teaching. In International Educational Technology (IETC) Conference (7th, Nicosia, Turkish Republic of Northern Cyprus (pp. 375-382).
Vakilifard, A., Armand, F., & Baron, A. (2006). The effects of ‘concept mapping’on second language learners’ comprehension of informative text. In Proceeding of the Second International Conference on Concept Mapping.
Van Zele, E., Lenaerts, J., & Wieme, W. (2004). Improving the usefulness of concept maps as a research tool for science education. International Journal of Science Education, 26(9), 1043-1064.
 
 
 
 
 
پژوهش نامه آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان

دوره 5، شماره دو - پیاپی 12
پاییز و زمستان 1395
صفحه 95-122

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 25 خرداد 1395
  • تاریخ بازنگری: 01 آبان 1395
  • تاریخ پذیرش: 11 آذر 1395

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار