به‌کارگیری بندهای موصولی فاعلی-‌فاعلی و فاعلی-‌مفعولی: مقایسه‌ی نوشتار فارسی‌آموزان عربی‌زبانِ سطح میانی و پیشرفته

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار زبان‌شناسی- دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشجوی دکتری زبان‌شناسی- دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

در دهه­های اخیر، بررسی­ها و مطالعات در زمینه‌ی پردازش بندهای موصولی در زبان­های مختلف، نقش عمده­ای در تحقیقات مربوط به تحلیل خطاها و زبان­آموزی ایفا کرده است. پژوهش حاضر نیز به بررسی میزان به‌کارگیری بندهای موصولیِ فاعلی‌-فاعلی و فاعلی-مفعولی توسط فارسی­آموزان عربی­زبان و همچنین تحلیل خطاهای آنان در این مقوله‌ی دستوری پرداخته است و به لحاظ نحوی و رده­شناختی تولید جملات حاوی این بندها را در میان دو گروه از فارسی­آموزان میانی و پیشرفته -که براساس آزمون بسندگی به دو گروه با سطح میانی و پیشرفته تقسیم شده بودند- مورد بررسی قرار داده است. بدین منظور، متن‌های نگارش یافته توسط، 64 فارسی­آموز غیرایرانی عربی­زبان از مرکز آموزش زبان فارسی دانشگاه بین­المللی امام خمینی(ره) با موضوعاتی مشخص و یکسان مورد بررسی قرار گرفت. قابل ذکر است که قبلا این نوع ساخت‌های دستوری در کلاس دستور و نگارش آموزش داده شده بودند. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که هرچند فارسی­آموزان عربی­زبان سطح پیشرفته بیشتر از فارسی‌آموزان سطح میانی از بندهای موصولی زبان فارسی استفاده می­کنند، تولید بند موصولیِ فاعلی-مفعولی برای فارسی­آموزان هر دو گروه (سطح میانی و سطح پیشرفته) دشوارتر از بند موصولی فاعلی-فاعلی می‌باشد. همچنین، با وجود تفاوت بسیار اندک بین تعداد انواع خطاها در هر گروه از فارسی­آموزان، یافته­های مربوط به تعداد هر یک از انواع خطاهای فارسی­آموزان نشان داد که در گروه میانی، بیشترین خطا مربوط به بند پایه­ی ناتمام و کمترین خطا مربوط به حذف «که‌« موصولی و حذف نادرست مفعول در بند موصولی فاعلی-‌‌مفعولی است. این در حالی است که در گروه پیشرفته، بیشترین خطا مربوط به بند پایه­ی ناتمام و حذف نادرست مفعول در بند موصولی فاعلی-مفعولی، و کمترین خطا مربوط به حذف نادرست «که‌« موصولی بوده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Using Relative Clauses of Subject-Subject and Subject-Object: Comparison of the writings of Arab-speaking Persian learners in Intermediate and Advanced Level

نویسندگان [English]

  • Ali Alizadeh 1
  • Sharareh Khaleghizadeh 2
1
2
چکیده [English]

In recent decades, research and studies on the processing of grammatical structures related to the relative clauses in different languages, have been brought into focus in linguistic researches. The present research aims to investigate the extent to which Arab-speaking Persian learners apply relative clauses (subject-subject and subject-object). In addition, it analyses the errors they make in using this grammatical category. To do so, syntactic and pragmatic measure of applying and understanding these structures in the sentences were examined among two groups of Persian learners who were divided in two groups of intermediate and advanced level.  For this purpose, a total number of 64 texts, written by Arabic-speaking learners of Persian in Imam Khomeini International University of Qazvin, were evaluated. It should be mentioned that these types of grammatical structures were already taught in writing courses. The results showed that both the first (intermediate level) and the second group (advanced level) had more difficulty in producing subject-object relative clauses compared to subject-subject ones. It was also revealed that Persian learners in advanced level employed more Persian relative clauses than intermediate level learners. Moreover, even with the slight difference between the number of errors in each group of learners, findings related to the number of each type of errors showed that the most frequent errors in intermediate level were related to the incomplete main clause while the least frequent errors occurred in in omitting relative clause pronoun (i.e., that) and incorrect removal of object in the subject-object relative clauses. However, in advanced level group the most errors were observed for incomplete main clause and incorrect omission of the object in subject-object relative clauses. Furthermore, the least errors in advanced level could be attributed to incorrect removal of relative clause pronoun.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • Subject-subject relative clause
  • subject-object relative clause
  • relative clause pronoun
  • Error

مراجع

افراشی، آ. (1388). ساخت زبان فارسی. چاپ چهارم. تهران: انتشارات سمت.
راسخ مهند، م.، علیزاده صحرایی، م.، ایزدی‌فر، ر. و قیاسوند، م. (1391). تبیین نقشیِ خروج بند موصولی در زبان فارسی. مجله­ی پژوهش­های زبان‌شناسی، سال چهارم، شماره اول، صص: 40-21.
صفوی، ک. (1373). برخی از ویژگی­های بندهای موصولی زبان فارسی. مجموعه مقالات دومین کنفرانس زبان‌شناسی نظری و کاربردی. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی، صص: 197-181.
فرشیدورد، خ. (1388). دستور مفصل امروز. تهران: سخن.
لازار، ژ. (1384). دستور زبان فارسی معاصر. ترجمه­ی مهستی بحرینی. تهران: هرمس.
ماهوتیان، ش. (1996). دستورزبان فارسی از دیدگاه رده­شناختی. ترجمه‌ی مهدی سمائی. تهران: نشر مرکز.
ماهوتیان، ش. (1387). دستور زبان فارسی از دیدگاه رده شناختی.ترجمه‌ی مهدی سمائی. تهران: نشر مرکز.
محمودی، س. (1394). بررسی نحوی بندهای موصولی در زبان فارسی: فرایند حرکت ­بند. جستارهای زبانی، دوره 6، شماره 3 (پیاپی 24)، صص: 269-241.
مشکوه‌الدینی، م. (1384). دستور زبان فارسی (واژگان و پیوندهای ساختی). تهران: انتشارات سمت.
مولایی کوه‌بنانی، ح. و علیزاده، ع. (زیر چاپ). بررسی خروج بند موصولی در متون روایی براساس مجلدهای پنجم تا هفتم تاریخ بیهقی (رویکردی نقش­گرا). مجله­ی ادب­پژوهی، دانشگاه گیلان.
نعمت­زاده، ش.، روشن، ب.، غیاثیان، م. و غفاری، م. (1392). سطوح پیچیدگی بندهای موصولی فاعل-فاعل و فاعل-مفعول در کودکان فارسی­زبان 3 تا 6 ساله. جستارهای زبانی، شماره 4 (پیاپی 16)، صص: 244-221.
 
Abdolmanafi (Rokni), S. J. & Rahmani, Z. (2012). An Investigation of the Learnability of Relative Clauses by EFL Learners. World Journal of English Language, 2(3): 29-37.
Ahangar,A.A. (2000). The Subordinate Clause Construction in Persian Based on Government and Binding Theory. PhD Dissertation. Tehran University, Iran.
Anderson, R. (2009). Grammar Teaching Unit – Relative Clauses.Retrieved from: www.ed.ac.uk/files/.../grammar_for_academic_writing_ism.p...
Annas, V. (2004). Relative Clauses: Introducing Relative Clause Types According to Order of Difficulty and Frequency. Retrieved from: tailieudayhoc.com/download.aspx?id=1667478&type=-1.
Arabmofrad, A. & Marefat, H. (2008). Relative Clause Attachment Ambiguity Resolution in Persian. Iranian Journal of Applied Linguistics (IJAL), 11(1): 29- 48.
Brandt, S., Kidd, E., Lieven, E. & Tomasello, M. (2009). The Discourse Bases of Relativization: An Investigation of Young German-and English-speaking Children’s Comprehension of Relative Clauses. Cognitive Linguistics, 20: 70-539.
Celce-Murcia, M. & Larsen-Freeman, D. (1999). The Grammar Book: An ESL/EFL Teacher's Course. Boston, MA: Heinle & Heinle.
Comrie, B. (1996). Language Universals and Linguistic Typology: Syntax and Morphology. Oxford: Blackwell Publishers.
Comrie, B. (2002). Typology and language acquisition: The case of relative clauses. In A. Giacalone Ramat (Ed.), Typology and Second Language Acquisition. Berlin: Moutonde Gruyter.
Diessel, H. & Tomasello, M. (2005). A New Look at the Acquisition of Relative Clauses. Language, 81(4): 882- 906.
Felser, C., Marinis,T. & Clahsen, H. (2004). Children’s Processing of Ambiguous Sentences: A Study of Relative Clause Attachment. Language Acquisition, 11: 127- 134.
Fox, A. B. & Thompson, A. S. (2007). Relative Clauses in English Conversation; Relativizers, Frequency, and the Notion of Construction. Amsterdam, John Benjamins.
Fry, C. (2010). Considerations on the Teaching and Learning of Relative Clauses with Respect to Turkish Students at Pre-intermediate Level. Retrieved from: http://faculty.kfupm.edu.sa/pyp/cfry/teachingrelative clauses.pdf
Gibson, E., Desmet, T., Grodner, D., Watson, D. & Ko, K. (2005). Reading Relative Clauses in English. Cognitive Linguistics, 16(2): 313-353.
Givón, T. (2001). Syntax: An Introduction (Vol. 2). Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
Hsu, N. C. (2006). Issues in Head-Final Relative Clauses in Chinese–Derivation, Processing, and Acquisition. Ph.D. Dissertation. Delaware University.
Ishizucka, T. (2005). Processing Relative Clauses in Japanese. UCLAWorking Papers in Linguistics, 13: 135-157.
Izumi, S. (2003). Processing Difficulty in Comprehension and Production of Relative Clauses Bylearners of English as a Second Language. Language Learning, 53: 285–323.
Jahani, C. (2009). Restrictive Relative Clauses in Balochi and the Marking of the Antecedent –Linguistic Influence from Persian? The Baloch and others: linguistic, historical and socio-political perspectives on pluralism in Balochistan, Wiesbaden: Reichert, pp 139-166.
Karimi, S. (2001). Persian Complex DPs: How Mysterious Are They? The Canadian journal of linguistics, 46(1-2): 63-96.
Karimi, S. (2005). Minimalist Approach to Scrambling: Evidence from Persian. Berlin, Germany: Mouton de Gruyter.
Kim, C. E. (2013). Asymetries in the Production of Relative Clause: First and Second Language Acquisition. Ph.D. Dissertation. university of Hawai'i, Manoa.
Kroeger, R. (2005). Analyzing Grammar: An Introduction. Cambridge: Cambridge University Press.
Lin, C. C. & Bever, G. T. (2006). Chinese Is No Exception: Universal Subject Reference of Relative Clause Processing. Paper Presented at The 19th  Annual CUNY Conference on Human Sentence Processing. CUNY Graduate Center, New York.
Marefat, H. & Rahmany, R. (2009). Acquisition of English Relative Clauses by Persian EFL Learners. Journal of Language and Linguistic Studies, 5(2): 21-48.
MacWhinney, B. & Pléh, C. (1988). The Processing of Restrictive Relative Clauses in Hungarian. Cognition, 29(2): 95-141.
Novogrodsky, R. N. & Friedmann, N. (2006). The Production of Relative Clauses in SLI: A Window to the Nature of the Impairment. Advances in Speech-Language Pathology, 84: 364-375.
Rahmany, R., Marefat, H. & Kidd, E. (2011). Persian Speaking Children’s Acquisition of Relative Clauses. European Journal of Developmental Psychology. 8(3): 367-388.
Rahmany, R., Marefat, H. & Kidd, E. (2014). Resumptive Elements Aid Comprehension of Object Relative Clauses: Evidence from Persian. Journal of Child Language, 41(1): 1-12.
Reali, F. & Christiansen,M. H. (2006). Processing of Relative Clauses is Made Easierby Frequency of Occurrence. Journal of Memory and Language, 57: 1- 23.
Richards, J.C.&Schmidt,R. (2002). Longman Dictionary of Language Teaching and Applied Linguistics. London: Longman.
Sevcenco, A., Avram, L. & Stoicescu, I. (2011). Subject and Direct Object Relative Clause Production in Child Romanian. Retrieved from: http://www.unibuc.ro/prof/avram_l/docs/2013/iul/29_22_38_21BUCLA_Sevcenco_et_al.pdf.
Taghvaeipur, M. (2005). Persian Relative Clause in Head-driven Phrase Structure Grammar. Ph.D. Dissertation. University of Essex.
Tavakolian, S. (1981). The conjoined-clause analysis of relative clauses. In S. Tavakolian (Ed.), Language Acquisition and Linguistic Theory, (pp: 167-187). Cambridge, MA: The MIT Press.
Villiers, G. J., Flusberg, T. B. H., Hakuta, K. & Cohen, M. (1979). Children's Comprehension of Relative Clauses. Journal of Psycholinguistic Research, 8(5): 499- 518.
Windfuhr, G. L. (1979). Persian Grammar: History and State of its Study. Mouton Publisher, USA.
Xu, Y. (2009). The Syntax, Processing and Second Language Acquisition of Chinese Relative Clauses. Ph.D. Dissertation. Graduate College, University of Arizona.
 
پژوهش نامه آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان
دوره 4، شماره 1 - شماره پیاپی 9
دوفصلنامه
فروردین 1394
صفحه 59-78

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 03 اردیبهشت 1394
  • تاریخ بازنگری: 01 خرداد 1394
  • تاریخ پذیرش: 24 تیر 1394

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار