به‌کارگیری ساخت مجهول و وجه فعل در بندهای متممی: مقایسه‌ی فارسی‌آموزان چینی‌زبان و عربی‌زبان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار زبان‌شناسی- دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشجوی دکتری زبان‌شناسی- دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

بررسی­ و مطالعه­ در زمینه‌ی ساخت­های دستوری در زبان‌های مختلف، نقش عمده­ای در تحقیقات زبان‌شناسی و آموزش زبان ایفا می­کند. این پژوهش به منظور بررسی کاربرد «ساخت مجهول» و همچنین «وجه فعل در بندهای متممی» در میان فارسی­آموزان غیرایرانی انجام شده است. در این پژوهش، تولید و درک این نوع جملات در میان دو گروه از فارسی­آموزان سطح پیشرفته با ملیت­های متفاوت مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور، متون نگارشیِ 30 فارسی­آموز عربی­زبان و 30 فارسی­آموز چینی در مرکز آموزش زبان فارسی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) مورد بررسی قرار گرفت. قابل ذکر است که قبلا این نوع ساخت­های دستوری در کلاس دستور و نگارش آموزش داده شده بودند. نتایج بررسی نشان داد که فارسی­آموزان سطح پیشرفته در هر دو گروه، «وجه فعل در بندهای متممی» را بیشتر و بهتر از «ساخت مجهول» به‌کار برده­اند. در خصوص ساخت مجهول نیز نتایج نشان داد که فارسی­آموزان عربی­زبان بیشتر از چینی­ها از ساخت مجهول استفاده نموده‌اند، ولی فارسی­آموزان چینی، ساخت­های مجهول نادرست کمتری تولید کرده­اند. علاوه بر این، یافته­ها نشان داد که چینی­ها و عرب­­ها به یک میزان در کاربرد «وجه فعل در بندهای متممی» با مشکل مواجه هستند. همچنین یافته­های پژوهش نشان داد که در تولید ساخت مجهول فارسی توسط فارسی‌آموزان غیرایرانی، بیشترین خطا مربوط به جایگاه نادرست مجهول و کمترین خطا مربوط به ترکیب نادرست فعل کمکی و فعل اصلی بوده است، در حالی که در فعل بند متممی، بیشترین خطا مربوط به وجه فعل و کمترین خطا مربوط به شمارِ فعلِ بند متممی می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Using Passive Voice and Aspect in Complement Clauses in Persian for Arabic-and Chinese-speaking Learners

نویسندگان [English]

  • Mohammadreza Pahlavan Nejad 1
  • Sharareh Khaleghizadeh 2
1
2
چکیده [English]

In recent decades, research on the processing of grammatical structures in different languages has played a crucial role in psychological and linguistic studies. The present research aims to examine the extent to which Arabic- and Chinese-speaking learners apply passive voice and aspect in complement clauses in their pieces of writing. To that end, syntactic and pragmatic criteria of applying and comprehending these structures were investigated among these learners. The The participants included 30 Arabic- and 30 Chinese-speaking learners of Persian in at Imam Khomeini International University in Qazvin. Analyzing their pieces of writing, it was revealed that learners in advanced levels in both groups applied structures with aspect more frequently than the passive structures. In addition, Arabic-speaking learners employed more structures with passive voice whereas Chinese-speaking learners wrote fewer wrong structures in this regard. Moreover, all Chinese-speaking learners used passive structures properly while Arabic-speaking learners used some of structures wrongly. In regard to aspect in complement clauses, findings showed that Arab and Chinese learners experienced identical difficulties, using this structure. Furthermore, error analysis of passive voice in Persian showed that learners in both groups committed the most frequent errors while the least frequent errors were related to the wrong combination of auxiliary and the main verb. In regard to complement clauses, the most and the least frequent errors were related to aspect and number, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Passive voice
  • Verb aspect
  • Complement clause

مراجع

احمدی گیوی، ح. (1380). دستور تاریخی فعل (چاپ اول). تهران: نشر قطره.
انوری، ح. و احمدی گیوی، ح. (1371). دستور زبان فارسی 2 (چاپ هفتم). تهران: موسسه انتشارات فاطمی.
آفاقی، ی. و همکاران. (1392). استاندارد‌سازی درک جملات مجهول در کودکان با شنوایی طبیعی 3 تا 8 سال و مقایسه‌ی آن با کودکان کم‌شنوای شدید هشت‌ساله در مناطق مرکز تهران. توانبخشی نوین، دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی تهران، 7(4)، صص: 7-1.
آقاگل­زاده، ف. و عباسی، ز. (1391). بررسی وجه فعل در زبان فارسی بر پایه­ی نظریه­ی فضاهای ذهنی. ادب‌پژوهشی ویژه­نامه­ زبان و گویش، شماره 20، صص: 154-135.
باطنی، م. ر. (۱۳۶۴). توصیف ساختمان دستوری زبان فارسی. تهران: امیرکبیر.
جباری، م. ج. (1382). تفاوت مجهول در زبان­های فارسی و انگلیسی. مجله زبان‌شناسی، شماره 35، صص: 94-78.
دبیرمقدم، م. (1364). مجهول در زبان فارسی. مجله زبان‌شناسی، شماره 3، ص 46-31.
راسخ مهند، م. (1386). ساخت ناگذرا در فارسی. مجله زبان و زبان‌شناسی، دوره 3، شماره 1 (پیاپی 5)، صص:  20-1.
روشن، ب. (1377). معناشناسی واژگانی: طبقه­بندی افعال فارسی. پایان­نامه­ی دکتری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران.
زرکوب، م. و رضایی، س. (1391). بررسی تطبیقی فعل مجهول در زبان‌های فارسی و عربی از منظر دستوری و معنایی. فنون ادبی، دانشگاه اصفهان، سال چهارم، شماره 2 (پیاپی 7)، صص: 112-93.
شریعت،م. ج. (1384). دستورزبانفارسی. تهران: اساطیر.
صادقی، ع. ا. و ارژنگ، غ. (۱۳۵۴). دستور سال دوم آموزش متوسطه­ی عمومی (فرهنگ و ادب). تهران: وزارت آموزش و پرورش.
صحرایی، ر. و کاظمی­نهاد، ر. (1385). تأملی در ساخت مجهول فارسی امروز. مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان، شماره 17، صص: 97-77.
طبیب­زاده، ا. (1385). ظرفیت فعل و ساخت های بنیادین جمله در فارسی امروز: پژوهشی براساس نظریه­ی دستور وابستگی. تهران: نشرمرکز.

طبیب‌زاده، ا. (1386). بررسی انواع بندهای متممی در زبان فارسی و شیوه‌ی نمایش آنها در فرهنگ­ها. ویژه‌نامه‌ی فرهنگستان (فرهنگ نویسی)، دوره اول، زمستان 1386، شماره 1، صص: 235-211.

قریب،ع. و همکاران. (1363). دستورزبانفارسی(پنجاستاد). تهران: اشرفی.

قریب، ع. و همکاران. (1373). دستور زبان فارسی (پنج استاد). تهران: انتشارات ناهید.

فرشیدورد، خ. (1384). دستور مفصل امروز (چاپ دوم). تهران: انتشارات سخن.

منصوری، م. (1388). بررسی مجهول در زبان فارسی بر پایه رده­شناسی زبان. دستور، شماره 5، صص:170-156.

ناتل خانلری، پ. (1364). دستور زبان فارسی. تهران: انتشارات توس.
ناتل خانلری، پ. (1366). دستور زبان فارسی. تهران: نوین.
ناتل خانلری، پ. (1373). دستور تاریخی زبان فارسی (چاپ سوم). تهران: انتشارات توس.
یوسفی، غ. (1375). فعل معلوم به جای فعل مجهول. برگزیده مقاله­های نشر دانش: درباره­ی زبان فارسی، زیر نظر نصرالله پورجوادی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی: صص: 158-146.
 
Adler, E. (2012). Investigating L1 Arabic and L1 Korean Acquisition of the Passive Voice in L2 English. Thesis submitted for the degree of Master of arts,  University of Pittsburgh.
Bresnan, J. W. (1970). On Complementizers: Toward a Syntactic Theory of Complement Types. Foundations of Language, 6: 297-321.
Brown, H. D. (2007). Principles of Language Learning and Teaching (New Edition). New Jersey: Prentice Hall Inc.
Burzio, L. (1986). Italian Syntax. Dordrecht: Reidel.
Corder, S. P. (1967). The Significance of Learners' Errors. International Review of Applied Linguistics, 5: 161-170.
Cristofaro, S. (2005). Subordination. Oxford: Oxford University Press.
Falk, S. J. (1978). Linguistics and Language. Tehran: Rahnama Press.
Fisiak, J. (1978). An introductory English-Polish Contrastive Grammair. Warszawa: PWN.
Karimi, S. (2005). Aminimalist Approach to Scrambling, Evidence from Persian. Berlin/New York: Mouton de Gruyter.
Khalili Sabet, M. et al.(2015).L2 Acquisition of Complement Clauses by Persian Learners of English.InternationalJournal of Applied Linguistics & English Literature, 4(1): 26-40.
Kiparsky, P. & Kiparsky, C. (1971). Fact. In D. Steinberg & L. Jakobovits (Eds), Semantics: An Interdisciplinary Reader in Philosophy, Linguistics and Psychology, (pp. 344-369). Cambridge: Cambridge Unviversity Press.
Lado, R. (1957). Linguistics Across Cultures. MI: University of Michigan Press.
Li, C. N. & Thompson, S. A. (1976). Subject and topic: a new typology of language. In N. L. Charles (ed.), Subject and Topic (pp. 458-489). New York: Academic Press.
Lyons, J. (1977). Semantics (Vol. 2). Cambridge: Cambridge University Press.
McEnery, T. & Xiao, R. (2007). Passive Constructions in English and Chinese: A Corpus-Based Contrastive Study. Retrieved  at 9 March, 2007 from: http://www.lancs.ac.uk/postgrad/xiaoz/papers/passive%20paper.doc.
Moyne, J. (1974).The So-Called Passive in Persian. Foundations of Language, 12: 249-267.
Noonan, M. (2007). Complementation, Language Typology and Syntactic Description, )Volume 2(: Complex Construction (Edited by T. Shopen) (2nd edition). Cambridge: Cambridge University Press.
Palmer, F. R. (1986). Mood and Modality. Cambridge: Cambridge University Press.
Perlmutter, D. (1978). Impersonal Passives and the Unaccusative Hypothesis. Proceedings of the Berkeley Linguistic Society. Berkeley: University of California.
Wanxia, C. (2002). On Acquisition of English Passive Voice from CLEC. Foreign Language Teaching and Research, (3): 198-202.
Yip, V. (1995).Interlanguage and Learnability from Chinese to English. Amsterdam: John Benjamins Publishing Company.
 
پژوهش نامه آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان
دوره 3، شماره 1 - شماره پیاپی 6
فصلنامه- ویژه واکاوی خطاهای زبانی
خرداد 1393
صفحه 3-29

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 24 تیر 1394
  • تاریخ پذیرش: 24 تیر 1394

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار