ساخت های نحوی غالب در متون مطبوعاتی و تأثیر آن ها بر درک مطلب خوانداری غیرفارسی زبانان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار زبان‌شناسی - دانشگاه فردوسی مشهد

2 استادیار زبان‌شناسی - دانشگاه فردوسی مشهد

3 دانش‌آموخته‌ی کارشناسی ارشد آموزش زبان فارسی به غیر فارسی‌زبانان

چکیده

شکی نیست که یکی از مهارت‌های اصلی زبان، مهارت خواندن است و استفاده از مطبوعات به‌عنوان یک مرجع می­تواند روشی برای تقویت مهارت خواندن باشد. استفاده از این رسانه به زبان‌آموز کمک می‌کند ضمن دست یافتن به دانش لازم و کسب مهارت در زبان مورد نظر، به اختلافات فرهنگی دو جامعه­ی زبانی مربوط نیز دست یابد. هدف اصلی از پژوهش حاضر، سنجش ظرفیت این رسانه به‌عنوان ابزاری آموزشی برای تدریس مهارت خواندن زبان فارسی به غیر‌فارسی‌زبانان است؛ به­ این منظور در این مقاله رابطه­ی پیچیدگی و درک متون مطبوعاتی را جهت سنجش درک خوانداری غیر‌فارسی‌زبانان بررسی می‌کنیم. ازاین‌رو به‌طور تصادفی در­مجموع 1500 جمله از روزنامه‌های پرخواننده (همشهری، جام‏جم و ایران) در یک دوره‌ی دوماهه (از تاریخ پانزدهم تیرماه تا پانزدهم شهریورماه 1394) و از هر روزنامه به‌طور مساوی 500 جمله در سه گروه اجتماعی، ورزشی و حوادث مورد بررسی قرار گرفت. پس از تعیین بسامد، هر یک از الگوهای پیچیده نحوی در پیکره انتخابی بر اساس مدل کوئرک و همکاران (1985) دسته‌بندی شدند و سپس از نظر میزان دشواری نیز بر اساس فرضیه نقص ساختاری اشتین و همکاران (1984) مورد بررسی قرار گرفتند. در این فرضیه اشکال در درک جمله‌های مرکب توسط زبان‌آموزان غیرماهر به ضعف در درک نحوی نسبت داده ‌می‌شود. نتایج نشان ‌دهنده‌ی رابطه‌ای معنادار بین دشواری در درک جمله برحسب درجه‌ی پیچیدگی الگوهای نحوی به­کار رفته در آن است. یافته‌های این پژوهش همچنین نشان داد که متون مطبوعاتی فارسی‌زبان در بیشتر موارد به دلیل کاربرد زیاد جمله‌‌های مرکب و پیچیده، جابجایی ارکان جمله، کاربرد زیاد جملات مجهول و حذف سازه‌ها نمی‌توانند گزینه‌ای مناسب برای تقویت مهارت خواندن و درک مفاهیم زبان‌آموزان به‌حساب آیند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Dominant Syntactic Structures in Journalistic Texts and Their Effects On the Reading Comprehension of Non-Persian Learners of Persian

نویسندگان [English]

  • Ali Alizadeh 1
  • Atiyeh Kamyabi Gol 2
  • Tahereh Vahidi Ferdowsi 3
1
2
3
چکیده [English]

Reading comprehension is one of the main language skills which could be expanded by making use of journalistic texts as learning materials. Through reading these texts, the learners could develop their language skills and in the meantime learn about the cultural differences between L1 and L2 communities. The present research explored the capacity of journalistic texts as instructional tools for teaching reading comprehension to non-Persian learners of Persian language. The study investigated the relationship between syntactic complexity and the comprehension of journalistic texts by learners of Persian. 1500 sentences were selected from three popular Iranian newspapers (i.e. Hamshahri, Iran and Jame-Jam) published over a two-months period. From each newspaper, 500 sentences were selected which belonged to social, sports and events categories. After determining the frequency of each syntactically complex pattern, they were classified in terms of Quirk et al.’s model (1985). The syntactic complexity of the patterns was also investigated based on Stein et al.’s (1984) Structural Deficit Hypothesis which asserts that syntactic complexity causes difficulty in understanding compound sentences. A significant relationship was observed between syntactic complexity and comprehension of compound sentences. It was concluded that in most cases, Persian newspaper articles cannot be used to expand reading comprehension in non-Persian learners of Persian since they make vast use of complex and compound sentences, displacement of sentence components, passive sentences and structure omission.

کلیدواژه‌ها [English]

  • teaching Persian language
  • non-Persian speakers
  • journalistic texts
  • syntactic patterns
  • reading skill

مراجع

انوری، ح و گیوی، ح. (1390). دستور زبان فارسی 2. تهران: انتشارات فاطمی. (ویرایش چهارم)
بهجت، م. (1384). ابهام و ایهام در مطبوعات ورزشی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
بهرامی، ز. (1388). بررسی زبان‌شناختی متون ساده شده و اصیل از منظر واژگانی، نحوی و نقش نماهای گفتمان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
پازوکی، م. درزی، ع. دستجردی، م. سعادتی شامیر، ا ودانای طوسی، م. (1391). درک نحوی، حافظه فعال و درک متن، فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، سال دوازدهم، شماره45، صص: 60-81
پیر جانی، ع.(1390). بررسی گروه‌های اسمی وصفی و اضافه‌ای در زبان فارسی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی  تهران.   
خیرآبادی، م. (1387). میزان حذف و جابجایی در مطبوعات فارسی و تأثیر آن بر درک خوانداری غیرفارسی‌زبانان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
ذوالفقاری، ح.(1385). الگوهای غیرمعیار در زبان مطبوعات، طرح پژوهشی به سفارش دفتر مطالعات و توسعه رسانه، مرکز تحقیقات زبان و ادب فارسی. دانشگاه تربیت مدرس تهران.
رجایی، ح. (1389). تعیین واژگان پربسامد در رسانه‌های خبری فارسی‌زبان برای آموزش به غیرفارسی‌زبانان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه پیام نور تهران.
رحیم‌پور، م. (1387). فرهنگ لغات و اصطلاحات رسانه‌های خبری (مطبوعات، رادیو، تلویزیون و سایت‌های خبری). انتشارات دانشگاه تبریز.
راسخ‌ مهند، م. (1391). تبیین نقشی خروج بند موصولی در زبان فارسی، مجله پژوهشی زبانشناسی، سال چهارم، شماره5، صص: 46-21.
راسخ‌مهند، م. (1382). ا قلب نحوی در زبان فارسی، پایان نامه دکتری زبانشناسی همگانی. دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
 غلامعلی زاده، خ. (1386). ساخت زبان فارسی. تهران: انتشارات احیاء کتاب.
فرخ، پ. (1380). بررسی تأثیر ساده‌سازی متن بر درک مطلب خواندن. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید بهشتی تهران.
قانون پرور، م. (1387). فیلم‌های سینمایی ایرانی متونی فرهنگی برای تدریس فارسی به غیرفارسی‌زبانان. چکیده مقاله‌های همایش آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان. تهران.
کشاورز منش، ن. (1393). فرضیه طبیعی و پیامدهای آن در آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی تهران.  
وکیلی­فرد، ا.ر، کولی­وندی، ا. و فاطمی­منش، ع. (1392). بررسی بسامد تکرار زمان‌های دستوری در گفتار و نوشتار، در جستجوی اولویت‌های آموزشی دستور زبان فارسی. دو فصلنامه پژوهش‌نامه آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان، سال دوم، شماره5، صص: 115- 99.
Anderson, R. C. & Davison, A. (1988). Conceptual and Empirical Bases of Readability Formulas. Readability Issues Reconsideration. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
Anderson,N. (1999).Exploring second language learning strategies.London: heinle &    heinle .                                                                                                                                 
Cain, K. & Oakhill, J. (2006). Profiles of children with specific reading comprehension difficulties. Journal of Educational psychology, 76(4), 683-696.                                                              
Cain, K, & Oakhill. J. (2001). Comprehension Skill, inference- making ability, and their relation to Knowledge. Memory & Cognition, 76, 683-696.                                              
Karimi, S (1989). Aspects of syntax, specificity, and the Theory of Grammar, Doctoral dissertation. University of Washington.                                                                                
Larsen-Freeman, D.(2002) Techniques and principles in language. Oxford university press.
Nagy, W. & Anderson, R.(1987). Learning and meaning from context during normal reading. American Educational Research Journal. 24, 237-270.                                                         
Nation. K, & Snowling, M. J. (2000). Factors influencing syntactic awareness skills in   normal readers and poor comprehension. Applied Psycholinguistics, 21. 226-241.                          
Quirk,R. et.al.(1985). A comprehension Grammar of the English language. London. Longman.
Snow, C. (2002). Reading for understanding: toward an R & D program in reading comprehension. Santa Monica, CA: Science and Technology Policy Institute, RAND Education.                                                                                                                            
Stein, C. L, Cairns, H. S. & Zurif, E. B. (1984). Sentence comprehension limitation related to syntactic deficits in reading-disabled children. Applied Psycholinguistics, 5, 305-322  
  Tunmer.W. E, & Hoover, W. (1993). Syntactic awareness and reading acquisition. The British Journal of Developmental Psychology, 5 (1), 25-34.                                                         
Waltzman, D. E. & Cairns, H. S. (2000). Grammatical knowledge of third grade good and poor readers. Applied Psycholinguistics, 21 (2) 263-284.     
Widdowson, H. G.(1998). Context Community, and Authentic Language. TESOL Quarterly, 32(4), 705-716.                                         
پژوهش نامه آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان
دوره 5، شماره 2 - شماره پیاپی 12
دوفصلنامه
آذر 1395
صفحه 27-46

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 23 تیر 1395
  • تاریخ بازنگری: 01 آبان 1395
  • تاریخ پذیرش: 11 آذر 1395

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار